نتایج دو پژوهشی که بهتازگی در نشریه نیچر منتشر شدهاند نشان میدهند که محور پلوتو بهدلیل جرم قلب یخی روی این سیاره کوتوله جابهجا شدهاست.
به گزارش دانشمند آنلاین، جای تعجب ندارد که پلوتوی سرد و تنها، قلبی از یخ داشته باشد. اما این قلب که در منطقهای پوشیده از یخ نیتروژن به نام اسپوتنیک قرار دارد، فقط در جستوجوی عشق نیست.
منطقه اسپوتنیک از اوایل دهه ۹۰ یعنی همان زمانیکه مانند نقطهای روشن و تار در عکسهای پلوتو که هنوز بهعنوان سیاره شناخته میشد نمایان بود، در مرکز توجه دانشمندان قرار داشت و پساز رسیدن کاوشگر افقهای نو و کشف فرم قلبشکلش بر این جذابیت افزوده شد. ۱۶ نوامبر دو مقاله در نشریه نیچر منتشر شد که شواهدی را نشان میدهند دال براینکه محور پلوتو بهدلیل جرم این منطقه جابهجا شدهاست.
همین خصوصیت زمینشناختی میتواند علت گرایش پلوتو بهسمت بزرگترین قمرش، شارون یا کارُن، باشد و همینطور میتواند توضیح دهد که چرا تحولات زمینشناختی این سیاره کوتوله همچنان ادامه دارند. اما این دو مطلب درباره اینکه اسپوتنیک چگونه جرم خود را بهدست میآورد، باهم اتفاق نظر ندارند.
یکی از این مقالهها بیان میکند که این جرم بر اثر مواد فراری مانند نیتروژن که بر سطح آن جمع شدهاند بهدست آمدهاست. درحالیکه مطلب دیگر استدلال میکند که این مسئله بهدلیل وجود یک اقیانوس زیرزمینی وسیع است.
اجسام سنگین در فضا در جهتی میچرخند که برایشان سادهتر است. بنابراین، اگر منطقه اسپوتنیک سنگینتر شود و تعادل چرخش را به هم بزند پلوتو مانند سیاره اورانوس به پهلو خواهدچرخید.
مقاله اول نیچر که با سرپرستی جیمز کین از دانشگاه آریزونا به چاپ رسیده است بیان میکند علت افزایش جرم اسپوتنیک میتواند حرکت جریانهای فصلی یخ مواد فرار، مانند نیتروژن روی سطح پلوتو باشد و اینکه منطقه اسپوتنیک محلی برای بهدامانداختن و متوقفکردن مواد فرار است.
درحالیکه فرانسیس نیمو، سیارهشناس دانشگاه کالیفرنیا و نگارنده مقاله دوم میگوید:«مسئله این است که سوراخی در سطح پلوتو وجود دارد و شما باید انتظار جرم کمتر داشته باشید، نه جرم بیشتر. بنابراین باید جرم اضافی را در جایی پنهان کنید. یک اقیانوس زیر زمینی میتواند بهترین جا برای پنهانکردن مقدار زیادی جرم باشد.»
اما چرا این مسئله که قلب پلوتو، محور آنرا تغییر دادهاست مهم است؟ اگر دانشمندان بتوانند دلایل بیشتری برای اثبات وجود اقیانوس زیر سطح پلوتو بیابند، میتوانند انگیزه کافی برای فرستادن مدارگرد دیگری که این کشف را تایید کند بهدست آورند.